برای شناخت ارزش های شخصی خود، ابتدا باید چیستی آن‌ها را درک کنید. ارزش‌ها را می‌توان به عبارت ساده‌تر به‌عنوان چیزهایی توصیف کرد که برای ما اهمیت ویژه‌ای دارند. برای مثال، خانواده، سلامت، امنیت، آزادی و اعتماد نمونه‌هایی از انواع ارزش های فردی محسوب می‌شوند. آن‌ها همیشه در کنار ما حضور دارند؛ اگرچه ما همیشه از حضورشان آگاه نیستیم. این ارزش‌ها ما را به جایی که امروز هستیم، هدایت کرده‌اند.
ارزش های شخصی شما را به‌عنوان یک انسان شکل داده‌اند و تعیین می‌کنند که چگونه توسط دیگران درک می‌شوید؛ به‌عنوان‌مثال، فردی که مراقب سلامتی خود است و اهمیت زیادی به رژیم غذایی و ورزش خود می‌دهد. این فرد به لطف تلاش‌های سیستماتیک از سرزندگی لذت می‌برد و توسط دیگران به‌عنوان نمونه‌ای از انسان سالم تلقی می‌شود. در این مقاله از سری مقالات تسهیلگران، به بررسی نقش ارزش ها در زندگی هر فرد خواهیم پرداخت.
ارزش های فردی
ما می‌توانیم ارزش های شخصی را به‌عنوان اهدافی که می‌خواهیم در درازمدت به آن‌ها برسیم، تعبیر کنیم. این ارزش‌ها می‌توانند به‌آرامی در طول زمان دچار تغییر شوند؛ زیرا این امر به مراحل زندگی شما بستگی دارد. ارزش‌های مختلف برای جوانانی که به‌تازگی وارد بزرگسالی می‌شوند، جذابیت دارند و برای افرادی که مشاغل خود را توسعه می‌دهند و خانواده تشکیل می‌دهند، متفاوت هستند. انواع ارزش های فردی برای افرادی که فرزندانی بزرگ کرده‌اند و کسانی که در حال اتمام شغل حرفه‌ای خود هستند، کاملاً متفاوت هستند.
برای افرادی که بیشترین ارزش های شخصی را در خانواده می‌بینند، تشکیل خانواده و مراقبت از رفاه خانواده هدفی است که توجه و اقدامات خود را روی آن متمرکز می‌کنند. می‌توان از این افراد انتظار داشت که بیشتر از دیگران وقت خود را با خانواده بگذرانند. آن‌ها سعی می‌کنند همه نیاز خانواده را برآورده کنند و مشکلات پیش‌آمده را حل کنند.
این افراد در هنگام تصمیم‌گیری منافع عزیزان خود را در نظر می‌گیرند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که ارزش های شخصی انگیزه قوی برای عمل ما هستند. ما به طور طبیعی تلاش می‌کنیم تا جای ممکن در هماهنگی با انواع ارزش های فردی خود زندگی کنیم. پاداش این تلاش‌ها احساس ثبات درونی، خشنودی و رضایت از زندگی ما است.
از تعاریف بالا همچنین می‌توان نتیجه گرفت که ارزش های شخصی مانند یک تابلوی راهنما هستند که به ما می‌گویند برای رسیدن به آنچه می‌خواهیم، به کدام سمت برویم. تصمیمات مستقل ما همیشه، تا حدودی در جهت تحقق ارزش‌های ما خواهد بود. به همین دلیل بسیار مهم است که به انتخاب‌های خود اعتماد کنید و از نظرات محیط پیرامون خود پیروی نکنید. سؤالی که ممکن است برای شما هم پیش‌آمده باشد این است که آیا ارزش های شخصی را خودتان انتخاب کرده‌اید؟
چه کسی ارزش های شخصی ما را تعیین می‌کند؟
پاسخ این سؤال همیشه واضح به نظر نمی‌رسد؛ زیرا این انتخاب معمولاً نتیجه یک تصمیم آگاهانه نبوده است. ارزش های شخصی شما توسط کل تجربه‌ای که در طول مسیر زندگی جمع‌آوری کرده‌اید، تعیین می‌شود. این به معنای تمام رویدادها و موقعیت‌هایی است که به شما کمک کردند تا بفهمید چه چیزی برای شما مهم بوده است. همچنین، لحظاتی وجود دارند که می‌توانند سلسله‌مراتب ارزش‌های ما را به طور کامل بازسازی کنند. موقعیتی را تصور کنید که در آن فردی متوجه می‌شود بیماری لاعلاجی دارد و زمان زیادی برای او باقی نمانده است.
در این صورت سلامتی و زمان صرف‌شده با عزیزان چقدر برای این فرد ارزشمند خواهد بود؟ موقعیت حرفه‌ای و پول در این زمان برای او چقدر ارزش خواهد داشت؟ ارزش های شخصی یک موضوع کاملاً فردی هستند. حتی اگر دو نفر اعلام کنند که مهم‌ترین ارزش شخصی آن‌ها موفقیت است، ممکن است هریک از آن‌ها معنای متفاوتی برای موفقیت در نظر داشته باشند و این ارزش را به روش خود به کار بگیرند. اکنون که تا حدودی بامعنا و مفهوم ارزش های شخصی و نقش ارزش ها در زندگی هر فرد آشنا شدید، می‌توانیم به بررسی فواید شناخت ارزش‌ها بپردازیم.
چگونه شناخت ارزش های شخصی در تصمیم‌گیری به شما کمک می‌کند؟
هنگامی که می‌خواهید تصمیمی بگیرید، ارزش این را دارد که از خودتان بپرسید چگونه این انتخاب با ارزش های شخصی شما مطابقت دارد یا خیر؟ اگر این تصمیم تأثیر مثبتی در تحقق انواع ارزش های فردی شما داشته باشد؛ پس شما از قبل پاسخ مشخصی دارید. در این صورت با اتخاذ این تصمیم احساس راحتی خواهید کرد؛ زیرا به ارزش‌های خود وفادار خواهید ماند. به همین دلیل، شما از ناهماهنگی بین اعمال خود و آنچه واقعاً برای شما اهمیت دارد، جلوگیری خواهید کرد. مهم است که هنگام تصمیم‌گیری‌های مهم به ارزش‌ها توجه داشته باشید.
این امر شامل ارزش‌های کلی نیست؛ بلکه منظور ارزش‌های شخصی شما و رشد فردی در زندگی است. به یاد داشته باشید که در نهایت مسئولیت انتخاب‌های خود را برعهده خواهید گرفت و با عواقب آن زندگی خواهید کرد. انواع ارزش های فردی حتی در هنگام تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌های کوچک و روزمره بسیار مهم هستند؛ برای مثال، هنگام خرید چه غذاهایی انتخاب می‌کنیم، اوقات فراغت خود را چگونه می‌گذرانیم و پول خود را برای چه چیزی خرج می‌کنیم.
این انتخاب‌های به‌ظاهر بی‌اهمیت روی‌هم جمع می‌شوند و پس از چندین ماه یا چندین سال تکرار منظم، دیگر بی‌اهمیت و کوچک نخواهند بود. عواقب این تصمیم‌ها برای ما قابل‌مشاهده خواهد بود و ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
مثال
به‌عنوان‌مثال، عادت به ورزش روزانه، اندام ما را بهبود می‌بخشد. رویکرد محتاطانه به امور مالی به ما این امکان را می‌دهد که برای رسیدن به هدف موردنظر در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنیم. عادت به مطالعه روزانه دانش و افق دید ما را گسترش می‌دهد. این بسیار ساده به نظر می‌رسد، همه ما می‌دانیم که به این سادگی نیست. زندگی روزانه بر ارزش های شخصی و تعهد ما به اجرای آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
گاهی اوقات خودمان را وقف کاری می‌کنیم که در آن لحظه آسان و راحت است؛ اما وقتی کمی تأمل می‌کنیم، درباره آن احساس گناه به ما دست می‌دهد. این احساس گناه به این دلیل است که ما به دلیل اتلاف وقت توانایی‌های واقعی خود را درک نکرده‌ایم. اگر از ارزش‌های خود آگاه باشیم، شانس خود را برای انتخاب‌هایی که برایمان مطلوب است، افزایش خواهیم داد. یک فهرست از ارزش های شخصی می‌تواند؛ مانند یک قطب‌نما برای ما عمل کند که در لحظه‌های شک و تردید به ما یادآوری کند که به کدام سمت برویم.
چگونه هماهنگ با ارزش های شخصی خود زندگی کنیم؟
اگر می‌خواهید به انواع ارزش‌های فردی خود عمل کنید، باید آن‌ها را به‌خاطر بسپارید. بدیهی به نظر می‌رسد؛ اما بسیاری از افراد به این امر توجه کافی ندارند. تنها تهیه یک لیست از ارزش های شخصی برای شروع کافی نیست. تغییر واقعی برای ایجاد نقش ارزش ها در زندگی هر فرد، در قدم‌های کوچک روزمره اتفاق می‌افتد. سعی کنید پنج ارزش شخصی مهم را به‌خاطر بسپارید. شما می‌توانید آن‌ها را روی یک کاغذ کوچک بنویسید و در مکانی قابل‌مشاهده روی میز خود نگه دارید.
اگر به حفظ حریم خصوصی بیشتری نیاز دارید، می‌توانید لیستی از آن‌ها را در وال پیپر (پس‌زمینه) تلفن همراه خود قرار دهید. نکته این است که در روزهای اول پس از تهیه لیست، باید تاحدامکان به ارزش‌هایی که انتخاب می‌کنید، پایبند باشید. خواندن لیست ارزش های شخصی را به‌عنوان یک وظیفه در صبح قبل از انجام هر کاری و در شب قبل از خواب تنظیم کنید.
وقتی ارزش‌های خود را به‌خاطر بسپارید، می‌توانید در مواقع تصمیم‌گیری آن‌ها را به‌خاطر بیاورید و بدانید که باید به کدام سمت بروید. تا جای ممکن از این دانش استفاده کنید. تقریباً برای هر فعالیت و انتخاب روزانه انواع ارزش های فردی انتخابی خود را در نظر بگیرید. بدین ترتیب، شما از مسیرهای اشتباه اجتناب خواهید کرد.
چطور ارزش‌های شخصی را فراموش نکنیم؟
نکته این است که شما باید بتوانید یک پاسخ برای «چرا»های مختلف پیدا کنید. مدام از خود بپرسید که چرا این تصمیم را گرفتید و راه دیگر را انتخاب نکردید؟ یا چرا در حال حاضر این فعالیت را انجام می‌دهید؟ بدین ترتیب، خواهید فهمید که اقدامات شما تا چه حد با ارزش های شخصی شما مطابقت دارد. به یاد داشته باشید که همیشه باید با خودتان صادق باشید. این به شما امکان می‌دهد تا انگیزه‌های خود را بشناسید و آن‌ها را بهتر درک کنید؛ برای مثال، چرا هر روز سرکار می‌روید؟
- تا بتوانید از خانواده خود حمایت کنید،
- ثبات مالی داشته باشید،
- در آینده به موفقیت در کار به صورت حرفه‌ای دست یابید،
- یا برای اینکه به دیگران کمک کنید.
آیا پاسخ شما به این سؤال با ارزش‌های شخصی شما مطابقت دارد؟ چقدر از شرایط فعلی راضی هستید؟
اگر احساس می‌کنید با ارزش‌های خود در زمینه‌های خاص ناسازگار هستید، وقت آن است که به این فکر کنید که چه تغییراتی می‌توانید ایجاد کنید؟ لازم نیست همه چیز را به‌یک‌باره تغییر دهید. کافی است به‌مرور تغییرات کوچکی ایجاد کنید. به خود زمان بدهید و به بخش‌هایی از زندگی خود فکر کنید که احساس کمبود می‌کنید. به این فکر کنید که این کمبودها چگونه با ارزش های شخصی شما مرتبط هستند. در این مورد، نگاه ویژه‌ای به موارد زیر داشته باشید:
- خانواده
- روابط با دیگران
- سلامتی
- رشد فکری و معنوی
- شغل حرفه‌ای
- وقت آزاد و…
مشکلات خاصی را که مانع اجرای مهم‌ترین ارزش های شخصی شما می‌شوند را فهرست کنید. هر چیزی که شما را از تحقق کامل پتانسیل خود باز می‌دارد را لحاظ کنید. مهم است که بدانید دقیقاً چه چیزی را باید تغییر دهید.
حال لیست مشکلات را مرور کنید و به این فکر کنید که چگونه می‌توانید آن‌ها را کاهش دهید. به این فکر کنید که اکنون چه قدم کوچکی می‌توانید بردارید تا سازگاری خود را با ارزش های شخصی را افزایش دهید. آیا احساس می‌کنید که به‌اندازه کافی به خانواده خود توجه نمی‌کنید؟ برنامه‌ریزی یک سفر در هفته یک گام کوچک برای نزدیک‌شدن به انواع ارزش های فردی خواهد بود.
پس از اجرای چند ایده، نوبت به بررسی اثرات آن‌ها می‌رسد. هنگام اجرای این ایده‌ها چه احساسی داشتید؟ به نظر شما این مسیر درستی است؟ اگر احساسات شما مثبت است، می‌توانید مراحل بعدی را برای اعمال تغییرات تعیین کنید. وقت بگذارید و واکنش‌های خود را بادقت بررسی کنید. این جستجوی مداوم برای ایجاد پیشرفت‌های کوچک و توسعه فردی است. با هر تکرار، سازگاری خود را با ارزش های شخصی افزایش می‌دهید. به این فرایند به‌عنوان یک سفر فکر کنید. تغییرات را مشاهده کنید و از رضایت روزافزون نسبت به زندگی خود و نقش ارزش‌ها در زندگی هر فرد لذت ببرید.
چگونه ارزش های شخصی خود را پیدا کنیم؟
تعریف انواع ارزش های فردی آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد، ساده نیست. ابتدا باید بدانید که این ارزش‌ها چه چیزهایی هستند و لیست کاملی از آن‌ها تهیه کنید. باید از بین این لیست مهم‌ترین ارزش های شخصی را برای خود انتخاب کنید. از کجا می‌توان لیست ارزش‌های شخصی کاملی را دریافت کرد؟ لیست‌های ارزش‌های شخصی زیادی در اینترنت موجود است؛ اما اغلب ناقص یا خیلی طولانی هستند. شما به لیستی از انواع ارزش های فردی نیاز دارید که به شما امکان می‌دهد همه ارزش‌ها را پیدا کنید و مهم‌ترین آن‌ها را انتخاب کنید.
وقتی یک فهرست از تمام ارزش‌های شخصی آماده کردید، می‌توانید آن را بر اساس نیازها و ترجیحات فردی اولویت‌بندی کنیم. به هر ارزش از دید خود نگاه کنید. تمام ارزش‌های شخصی که احساسات منفی شما را بر می‌انگیزد و نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت هستید، دور بریزید. تنها مواردی که مهم می‌دانید و با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری می‌کنید، باقی بگذارید. بدین ترتیب، شما فهرستی از ارزش های شخصی دارید؛ اما هنوز تمام نشده است.
احتمالاً می‌توانید ببینید که همه آن‌ها به یک اندازه برای شما مهم نیستند. حال باید بر روی یافتن مهم‌ترین ارزش‌های شخصی تمرکز کنید. این کار را می‌توان با مقایسه مستقیم ارزش‌ها و مرتب‌سازی آن‌ها در لیست انجام داد. این سخت‌ترین مرحله است. به‌اندازه کافی زمان بگذارید و این کار را انجام دهید.
در هنگام مقایسه ارزش های شخصی:
- به این فکر کنید که کدام یک برای شما مهم‌تر است و چرا؟
- موقعیت‌هایی را تصور کنید که در آن هر دو ارزش مقایسه شده با یکدیگر در رقابت باشند.
- تصمیم بگیرید که کدام ارزش را برای دیگری فدا می‌کنید.
اگر کل فرایند را طی کرده‌اید و از سلسله‌مراتب ارزش های شخصی راضی هستید، اکنون می‌توانید بگویید چه چیزی برای شما مهم است. به پنج ارزش شخصی اول موجود در لیست توجه ویژه‌ای داشته باشید.
ارزشش را دارد که این تمرین را به‌طور منظم انجام دهید. ترجیحاً هر شش ماه یک‌بار این کار را انجام دهید. بدین ترتیب خواهید دید که چگونه نیازها و انگیزه‌های ما در طول زمان دچار تغییر می‌شوند. همچنین زمان خوبی است تا بررسی کنیم که تا چه حد به انواع ارزش های فردی خود پایبند بوده‌ایم.
انواع ارزش های فردی
ارزش های شخصی ارزش‌هایی هستند که برای شما مهم‌ترین هستند. ما انواع ارزش های فردی را از فضای فرهنگی و اجتماعی اطراف خود توسعه می‌دهیم. خانواده‌ها، فرهنگ‌ها و جوامع ارزش‌هایی را به ما می‌دهند که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. دین، مورد مهم دیگری است که به‌عنوان یک منبع برای ارزش‌های شخصی و الهامات خود در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از مذاهب ما را تشویق می‌کنند تا ارزش‌های شخصی مانند کارهای خیر، حسن‌نیت و عدالت را بپذیریم. در ادامه به بررسی چند مورد از ارزش های شخصی می‌پردازیم:
۱. خانواده + وفاداری
ارزش‌های خانوادگی اصول اخلاقی و معنوی زندگی هستند. این ارزش های شخصی شامل فداکاری برای عزیزان، اولویت‌دادن آن‌ها به سایرین و نگه‌داری از آن‌ها در مرکز افکار و اعمال ما هستند. همچنین اگر برای دوستانی که قابل‌اعتماد و قابل‌اطمینان هستند، بهای زیادی می‌دهید، ممکن است وفاداری یک ارزش شخصی مهم برای شما باشد. ممکن است دوستان و خانواده خود را در اولویت قرار دهید و همیشه در هنگام نیاز آن‌ها در کنارشان باشید.
۲. دلسوزی + صداقت
شخص دلسوز کسی است که مراقبت از دیگران و احساس همدردی با افرادی که نیاز به کمک و حمایت دارند را در اولویت قرار می‌دهد. دلسوزی می‌تواند یکی از ارزش‌های شخصی شما باشد؛ اگر شما برای گفتن حقیقت به مردم ارزش زیادی قائل می‌شوید، صداقت یکی از ارزش های شخصی شما است. پایبند بودن به این ارزش در زمانی که صادق‌بودن می‌تواند برای افراد آسیب‌رسان باشد، کمی مشکل به نظر می‌رسد؛ بنابراین، فردی که واقعاً ارزش شخصی صداقت را در اولویت قرار می‌دهد، از آن دسته افرادی است که حقیقت را حتی اگر انجام آن به ضرر وی باشد، خواهد گفت.
۳. ارزش های شخصی؛ سخاوت + استقامت
اگر به افرادی که زمان و منابع خود را در اختیار افراد نیازمند قرار می‌دهند احترام می‌گذارید، ممکن است سخاوت یکی از ارزش‌های شخصی شما باشد. اگر شادی را در بخشش به دیگران بیابید، می‌توانید خود را فرد سخاوتمندی تلقی کنید. افرادی که برای استقامت ارزش قائل هستند، در برابر سختی‌ها مقاومت می‌کنند و مصمم هستند که به نتیجه خواهند رسید. این ارزش شخصی یک رفتار عالی برای کارمندان و کارآفرینان است.
۴. فروتنی + همدلی در انواع ارزش های فردی
اگر متوجه شوید که از افراد مغرور و متکبر بیزار هستید و در عوض به افرادی که همیشه برای نعمت‌های زندگی خود شکرگزار هستند، علاقه‌مند هستید، فروتنی یکی از ارزش های شخصی شما محسوب می‌شود. اگر از طرف‌داران ارزش‌های شخصی همدلی باشید، ممکن است متوجه شده باشید که به سمت افرادی جذب می‌شوید که می‌توانند خود را در موقعیت دیگران قرار دهند. شما شخصاً ممکن است احساسی نسبت به افراد بیمار یا تحت سلطه ستم داشته باشید و بخواهید کاری برای کمک به آن‌ها انجام دهید.
۵. مسئولیت فردی + صبر
اگر برای مسئولیت‌پذیری ارزش قائل هستید و به افرادی احترام می‌گذارید که بر روی پای خود ایستاده‌اند و برای چیزهایی که دارند سخت تلاش می‌کنند و از کسی درخواست کمک نمی‌کنند، شما از طرف‌داران ارزش شخصی مسئولیت فردی هستید. فردی که صبر و حوصله را به‌عنوان ارزش های شخصی پذیرفته باشد، اولویت وقت خود را به دیگران اختصاص می‌دهد. آن‌ها درحالی‌که منتظر دیگران هستند، آرامش خود را حفظ می‌کنند. این یک ویژگی عالی برای افراد محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
شناسایی انواع ارزش های فردی به ما کمک می‌کند تا زندگی رضایت‌بخشی داشته باشیم. ارزش های شخصی باورهای اصلی ما و اصولی هستند که اعمال ما را هدایت می‌کنند. این اصول بر رفتار و ویژگی‌های شخصیتی ما تأثیر می‌گذارند و ما را در موقعیت‌های چالش‌برانگیز راهنمایی می‌کنند. این ارزش‌های فردی به تصمیم‌گیری، آرزوها و روابط ما با عزیزانمان شکل می‌دهد. ما می‌توانیم ارزش‌های شخصی را از اطرافیان خود بیاموزیم یا به‌تنهایی از طریق رشد شخصی آن‌ها را توسعه دهیم.
کودکان اغلب بیشتر ارزش‌های خود را از اعضای خانواده در زندگی خود یاد می‌گیرند و با افزایش سن شروع به ساخت سیستم‌های متفاوتی از ارزش‌های شخصی می‌کنند. پیشنهاد میکنمی با مراجعه به وب سایت تسهیلگران کتاب صوتی اثر مرکب را تهیه و در تایم آزاد خود ان را حتما مطالعه کنید. در این مقاله کوشیدیم راهنمایی کاملی از نقش ارزش ها در زندگی هر فرد به شما ارائه دهیم. امید است مطالب فوق برای شما مفید واقع شده باشد.
