جذب‌شدن به افراد دارای اختلال شخصیت دلایل متعددی داشته و تنها محدود به روابط عاطفی افراد نمی‌شود. شما به‌عنوان یک فرد نوجوان و یا بالغ در زندگی خود روابط دوستی و عاطفی را در بازه‌های زمانی مختلف با افراد دیگر شروع می‌کنید. اگرچه که داشتن روابط اجتماعی به ارتقا شخصیت و بهبود روابط‌عمومی افراد کمک می‌کند؛ اما گاهی اوقات نیز ممکن است این روابط برای افراد آسیب‌زننده باشد. بدیهی است آسیبی که افراد در مواجهه با دوستی با اختلال شخصیت می‌بینند بسیار کمتر از آسیبی است که از شریک عاطفی با این ویژگی می‌بینند.
گاهی اوقات افراد بارهاوبارها مجذوب افراد دارای اختلال شخصیت می‌شوند و خودشان هم علت این امر را نمی‌دانند. در این مقاله از سایت تسهیلگران قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که انواع اختلال شخصیت چیست؟ چگونه نشانه های اختلال شخصیت را در برخوردهای اولیه با افراد تشخیص دهیم و همچنین علت جذب‌شدن به افراد دارای اختلال شخصیت را تشخیص دهیم.
اختلال شخصیت چیست؟
قبل از آنکه بخواهیم به تعریف اختلال شخصیت بپردازیم، ضروری است تا در مورد واژه شخصیت صحبت کنیم. شخصیت هر فرد به روش منحصربه‌فرد او برای حل مسائل و مشکلات و همچنین شیوه برخورد او در شرایط مختلف گفته می‌شود. اگرچه این شخصیت بسیار تحت تاثیر محیط و افراد نزدیک به فرد قرار می‌گیرد؛ اما برخی از جنبه‌های آن نیز ژنتیکی است.
باتوجه‌به تعریفی که از شخصیت بیان شد، اختلال شخصیت را می‌توان به شیوه برخورد فرد با مسائل و نحوه بیان احساسات و رفتار او در جمع دانست که با معیارهای جامعه همخوانی نداشته و ضمن منحرف‌شدن از انتظارات فرهنگی، باعث پریشانی خود فرد نیز می‌شود. به بیان دیگر اختلال شخصیت به الگوهای بلندمدت رفتاری فرد گفته می‌شود که با معیارهای جامعه همخوانی ندارد.
انواع اختلال شخصیت چیست؟
از دیدگاه روان‌شناسی اختلالات شخصیت به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول اختلالات که با رفتارهای عجیب و نامتعارف شناخته می‌شوند در دسته مشهودترین اختلالات نیز قرار دارند. این اختلالات شامل موارد زیر هستند:
- اختلال شخصیت پارانوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوئید
- اختلال شخصیت اسکیزو تایپی
دسته دوم اختلالات شخصیتی مربوط به افرادی است که رفتارهای بیش از حد نمایشی، اغراق شده و گاهی اوقات آشفته و غیرقابل‌پیش‌بینی دارند. افرادی که درگیر چنین اختلالاتی هستند عموما بیشترین آسیب را به اطرافیان خود وارد می‌کنند؛ چراکه تشخیص این اختلالات کمی مشکل‌تر از سایر انواع اختلال شخصیت است. این دسته اختلالات شامل موارد زیر هستند:
- اختلال شخصیت ضداجتماعی
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت نمایشی
- اختلال شخصیت خودشیفته
دسته سوم افراد دارای اختلال شخصیت نشانه‌هایی بارزتر از دو نوع قبلی داشته و سریع‌تر خود را نمایش می‌دهد. این دسته اختلالات شامل موارد زیر هستند:
- اختلال شخصیت دوری جو
- اختلال شخصیت وابسته
- اختلال شخصیت وسواسی – جبری
اما چرا جذب افراد دارای اختلال شخصیت می‌شویم؟
در سال‌های اخیر و با وجود رواج‌پیداکردن جلسات تراپی و انتشار کتاب‌های فراوان در زمینه‌های مختلف روان‌شناسی و همچنین آگاه‌سازی‌های زیادی که در زمینه انواع اختلال شخصیت صورت‌گرفته است؛ شناخت نشانه های اختلال شخصیت جز در موارد نادر چنان سخت نیست؛ اما بااین‌وجود باز هم افرادی هستند که جذب افراد دارای اختلال شخصیت می‌شوند. اگرچه این موضوع باتوجه‌به نوع شخصیت فرد، تربیت خانوادگی و شرایط زندگی او متفاوت با سایر افراد است؛ اما می‌توان برخی دلایل مشترک را بین اکثر افرادی که با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند نام برد.
۱. کمبود محبت و توجه دارید
موضوع نگران‌کننده در مورد افراد دارای اختلال شخصیت این است که این افراد عموما بسیار باهوش هستند و شیوه‌هایی که برای پیشبرد رابطه انتخاب می‌کنند می‌تواند به‌راحتی افراد را مجذوب آن‌ها بکند؛ خصوصا زمانی که فرد قربانی با مشکل کمبود محبت و توجه درگیر باشد. افراد دارای اختلال شخصیت به‌خوبی می‌تواند در قرار ملاقات‌های اولیه به شما حس اعتماد، توجه و محبتی را بدهند که هیچگاه در زندگی تجربه نکرده‌اید.
این افراد که عموما از مبتلایان به دسته اختلالات شماره دو هستند، سریعا این کمبود را در شما تشخیص داده و در ابتدای رابطه آن را به‌خوبی و گاهی به‌صورت افراطی در شما تغذیه می‌کنند. به همین دلیل است که فرد قربانی نمی‌تواند در مواجهه دوباره با فرد دارای اختلال شخصیت از شکل‌گیری رابطه جلوگیری کند و دوباره درگیر چنین رابطه‌ای می‌شود.
مطالعه مقاله “ اختلال شخصیتی وابسته ” برای شما مفید است.
۲. افراد دارای اختلال شخصیت؛ دید تونلی دارید
دید تونلی اصطلاحی در روان‌شناسی است و به افرادی نسبت داده می‌شود که تنها نوع خاصی از رفتارها و توجهات به چشم‌شان می‌آید و به‌صورت مداوم به دنبال افرادی با گونه خاصی از تیپ شخصیتی هستند. در چنین افرادی درگیری چندباره دررابطه‌با افراد دارای اختلال شخصیت بسیار رایج است. مثال رایجی که در این باره بارهاوبارها تکرار شده است این است که دختر یا پسری که رابطه ایده‌آلی با والدین خود به‌ویژه والد جنس مخالف ندارند و رابطه سمی میان آن‌ها وجود دارد، به‌صورت کاملا ناخودآگاه جذب افرادی می‌شوند که ویژگی‌هایی بیش از حد شبیه به والدین‌شان دارد.
۳. احساس نیاز به وابستگی در شما زیاد است
اگر شما جزو دسته افرادی هستید که احساس هویت خود را از طریق مراقبت‌شدن از دیگران می‌گیرید، از قربانیان اصلی گرفتاری در روابط با افراد دارای اختلال شخصیت به شمار می‌روید. ویژگی بارز این دسته از افراد این است که از مورد بی‌احترامی قرارگرفتن و تحت کنترل دیگران بودن، نه‌تنها ناراحت نیستند؛ بلکه لذت هم می‌برند.
در چنین مواردی بدون شک شما جذب افراد با اختلال شخصیت خودشیفته می‌شوید و نکته ناراحت‌کننده نیز این است که افراد خودشیفته نیز به‌راحتی شما را شناسایی می‌کنند. اگر توانایی دوست‌داشتن یک فرد خودشیفته را دارید و درعین‌حال نیازهای خود را کاملا نادیده می‌گیرید، آن‌ها شما را به‌عنوان شریک ایده‌آل خود خواهند دید.
۴. نشانه های اختلال شخصیت؛ خود را بی‌ارزش می‌دانید
تربیت نادرست و این حس منفی که افراد خود را ناکافی می‌بینند و تلاش می‌کنند تا به هر قیمتی دیگران را از خود راضی کنند، این احتمال را بالا می‌برد که فرد درگیر رابطه عاطفی با افراد دارای اختلال شخصیت است. این در حالی است که شما نشانه های اختلال شخصیت را در فرد می‌بینید؛ اما از آن‌جای که خودتان را فرد باارزشی نمی‌دانید، به دنبال نجات خود از چنین رابطه‌ای نیستید.
موضوع نگران‌کننده دراین‌بین این است که اگر شما خود را فردی می‌بینید که لایق احترام و ارزش واقع‌شدن در زندگی نیست، به‌احتمال زیاد خودتان نیز به نوع دیگری از اختلال شخصیت مبتلا هستید که در دسته‌بندی انواع اختلال شخصیت در دسته افراد وابسته قرار می‌گیرید.
۵. برای پر کردن خلاء‌های خودتان تلاش می‌کنید
گاهی اوقات افراد جذب شخصی با نشانه های اختلال شخصیت می‌شوند؛ زیرا در رفتار و شخصیت او ویژگی‌هایی را می‌بینند که کمبود آن را در شخصیت خودشان احساس کرده‌اند. جذب افراد درون‌گرای شدید به افراد برون‌گرای شدید نمونه بارزی از این مدل رفتارها است که در اغلب موارد مدتی پس از رابطه ناسازگاری‌های این افراد با هم به حداکثر می‌رسد.
جمع‌بندی
اگر متوجه شدید که مکررا به سمت افراد با نشانه های اختلال شخصیت جذب می‌شوید و به‌خصوص اگر در این روابط سوءاستفاده عاطفی را تجربه می‌کنید، باید برای شناسایی الگوهای رابطه خود و کنترل تغییر این الگوها کمک بگیرید. کمک‌گرفتن از یک روان‌شناس باتجربه در این زمینه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
مهم‌ترین نکته‌ای که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که دست به برچسب‌زدن به افراد نزنید؛ چراکه تشخیص انواع اختلال شخصیت تنها باید توسط افراد متخصص انجام شود. همکاران ما در سایت تسهیلگران در تلاش هستند تا بتوانند به شما کمک کنند تا بتوانید افراد دارای اختلال شخصیت را شناسایی کرده و خودتان را از شر چنین روابطی آزاد کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با همکاران ما در ارتباط باشید.
