اختلال شخصیت یک مسئله رایج در روانشناسی است که بر افراد و جامعه تأثیرات قابل‌ملاحظه‌ای دارد. این اختلالات به صورت الگویی پایدار از رفتارها، افکار و احساسات نامناسب و ناهنجار در طول زمان تعریف می‌شوند. انواع اختلال شخصیت دارای ویژگی‌ها و علائم خاص و نیازمند تشخیص و درمان مناسب هستند.
با مشاهده علائم اختلال شخصیت مانند ضد اجتماعی بودن، خودشیفته، وابسته و… باید از روش‌های درمانی برای درمان آن استفاده کنید. یکی از روش‌های درمان اختلال شخصیت مراجعه به مشاور و استفاده از مشاوره‌های راهبردی آن ها است. در این مقاله از وبسایت تسهیلگران، به بررسی اختلال شخصیت و درمان آن می‌پردازیم.
انواع اختلال شخصیت
انواع اختلال شخصیت، مجموعه ای از حالت‌ها و الگوهای رفتاری هستند که در طول زمان ثابت و پایدار باقی می‌مانند و تأثیر گسترده‌ای بر زندگی فرد دارند. این اختلالات ممکن است به صورت کامل یا جزئی، عملکرد عاطفی، اجتماعی و شغلی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و باعث مشکلات و محدودیت‌هایی در زندگی روزمره شخص می‌شوند. در ادامه به برخی از انواع اختلال شخصیت رایج اشاره خواهیم کرد.
۱. اختلال شخصیت انطوائی (یا اختلال شخصیت اجتنابی)
افرادی که این نوع اختلال را دارند، معمولاً اجتماعی نیستند و احساس ناراحتی و استرس در مواجهه با موقعیت‌های گروهی یا اجتماعی دارند. آنها تمایل دارند از روابط نزدیک دوری کنند و اغلب به تنهایی و تفکر درونگرا می‌پردازند.
۲. اختلال شخصیت نرمالگرایانه (یا اختلال شخصیت وابسته)
یکی از انواع اختلال شخصیت اختلال شخصیت نرمالگرایانه است. افرادی که این نوع اختلال را دارند، به طور مفرط و ناگهانی به روابط نزدیک و وابستگی به دیگران نیاز دارند. آنها ممکن است به طور مستمر از دیگران تأیید و توجه جستجو کنند و از ترس رها شدن، رفتارهای تطبیقی نشان دهند.
۳. انواع اختلال شخصیت؛ اختلال شخصیت نارسیستی
افرادی که این نوع اختلال را دارند، به طور مفرط با خودشان مشغول هستند و به تحقق همیشگی خودآگاهی و تأکید بر تفوق و موفقیت در کارها علاقه‌مند هستند. آنها ممکن است احساس اهمیت و خودبزرگ‌بینی داشته باشند و نیازمند توجه مداوم دیگران باشند.
۴. اختلال شخصیت هیستریونیک
افرادی که اختلالشخصیت هیستریونیک را دارند، به طور مستمر نیازمند توجه و تأیید دیگران هستند. آنها ممکن است رفتارها و عملکردهای پررنگ و نمایشی انجام دهند و به طور اغلب در حال جلب توجه دیگران باشند.
۵. اختلال شخصیت انتقادپذیر
اختلال شخصیت انتقادپذیر یکی از انواع اختلال شخصیت است که در آن فرد مبتلا به نقصان عمده‌ای در توانایی پذیرش نقد و انتقاد دیگران روبرو می‌شود. افرادی که این اختلال را تجربه می‌کنند، تمایلی به پذیرش یا تغییر ندارند و عمدتاً به تحقیر یا نادیده گرفتن نظرات یا انتقادات دیگران واکنش نشان می‌دهند.
۶. اختلال شخصیت گرایش به تاریکی (Antisocial Personality Disorder)
اختلال شخصیت گرایش به تاریکی یکی از انواع اختلال شخصیت است که با الگوهای رفتاری غیرقانونی، بی‌توجهی به حقوق دیگران و کمبود رفتارهای اخلاقی و اجتماعی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به طور مداوم مخالف قوانین و مقررات اجتماعی عمل کنند و از حقوق و آسیب‌پذیری دیگران بهره‌برداری کنند.
علائم اختلال شخصیت
اختلالات شخصیت به عنوان الگوهای ثابت و پایدار رفتاری و تفکری توصیف می‌شوند که در طول زمان حاکم بر شخصیت فرد می‌مانند. این الگوها می‌توانند در بخش‌های مختلف زندگی فرد تأثیرگذار باشند و مشکلاتی را در روابط بین فردی، شغلی و اجتماعی ایجاد کنند. علائم اختلال شخصیت ممکن است بسته به نوع اختلال شخصیت متفاوت باشد. در ادامه، برخی از علائم عمومی انواع اختلال شخصیت را برای شما توضیح خواهیم داد.
۱. عدم ثبات در روابط
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است داشتن روابط پایدار و مستحکم را دشوار یا غیرممکن ببینند. آنها ممکن است در روابط نزدیک خود به تناوب بین ایده‌آل‌سازی و تحقیر کردن دیگران، ترس از رفتن و ترک شدن، نیاز به کنترل و تعارضات مکرر با دیگران روبه‌رو شوند.
۲. نیاز به تأیید دیگران
افراد دارای اختلال شخصیت ممکن است به طور مداوم به تأیید و توجه دیگران نیازمند باشند. آنها ممکن است برای جلب توجه دیگران رفتارهای نمایشی و پررنگی انجام دهند و احساسات خود را برای به دست آوردن توجه بروز دهند.
۳. عدم توانایی در تطبیق با موقعیت‌های مشترک
افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت ممکن است دچار مشکلاتی در ارتباط با موقعیت‌های اجتماعی و گروهی شوند. آنها ممکن است دشواری در تطبیق با نیازها و انتظارات دیگران داشته باشند و در مواجهه با فشارهای اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های گروهی ناتوان باشند.
۴. نگرانی مفرط در مورد رفتارهای دیگران
افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت ممکن است به طور مفرط به رفتارها و عملکردهای دیگران توجه کنند و آنها را برای نیازمندی‌ها یا تهدیدها تفسیر کنند. آنها ممکن است به طور مداوم درگیر نقد و انتقاد دیگران شوند و به راحتی متأثر شوند.
این فقط برخی از علائم عمومی اختلالات شخصیت هستند و علائم ممکن است بسته به نوع اختلال شخصیت و شدت آن، متفاوت باشند. همچنین، مهم است به خاطر داشته باشید که تشخیص نهایی و تشخیص حرفه‌ای درست تنها توسط یک متخصص روانشناس یا روانپزشک قابل انجام است. در صورتی که شما یا کسی که شما در مورد آن نگران هستید، علائم مشابهی را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود به متخصص روانشناسی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
انواع اختلال شخصیت؛ درمان اختلال شخصیت
در مان انواع اختلال شخصیت معمولاً یک فرایند طولانی و چالش‌برانگیز است که نیازمند همکاری فرد مبتلا به اختلال و تیم درمانی متخصص است. در ادامه، به برخی از روش‌های معمول درمان اختلال شخصیت اشاره می‌کنم.
۱. درمان دارویی
استفاده از داروها می‌تواند در برخی از موارد بهبودی را در اختلال شخصیت ایجاد کند. معمولاً داروها برای کنترل علائم و عوارض مرتبط با اختلال شخصیت مثل اضطراب، افسردگی یا عدم ثبات خلقی تجویز می‌شوند؛ اما توجه داشته باشید که داروها تنهایی و به طور کامل درمان اختلال شخصیت را فراهم نمی‌کنند و بهتر است با روش‌های درمانی دیگر ترکیب شوند.
۲. روان درمانی فردی
روان‌درمانی فردی می‌تواند به فرد کمک کند تا الگوهای نامناسب رفتاری و ذهنی خود را شناسایی کند و راه‌حل‌های جایگزین سالم‌تر را یاد بگیرد. این روش می‌تواند شامل درمان مبتنی بر شناخت، درمان رفتاری شناختی، و درمان رفتاری دیالکتیکی (DBT) باشد.
۳. درمان اختلال شخصیت با روان درمانی گروهی
درمان گروهی می‌تواند فرصتی مناسب برای تمرین مهارت‌های ارتباطی، تقویت اعتماد به نفس و تشکیل روابط سالم با دیگران فراهم کند. در این نوع درمان اختلال شخصیت، افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت به عنوان یک گروه با هم همکاری می‌کنند و تجارب و مشکلات خود را به اشتراک می‌گذارند.
۴. درمان با خانواده
در برخی موارد، درمان با خانواده می‌تواند مفید باشد. این روش به خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت کمک می‌کند تا مهارت‌ها و راهکارهایی را یاد بگیرند که بتوانند از آنها در ارتباط با فرد مبتلا بهره‌برداری کنند و محیطی سازنده و پشتیبان برای او ایجاد کنند.
۵. مداخلات هنری
درمان هنری می‌تواند در بهبود عواطف مختلف، خلاقیت، خودبیانی و ارتباط با خود و دیگران مؤثر باشد. این شامل فعالیت‌های هنری مانند نقاشی، نواختن موسیقی، نوشتن و ساختن هنرهای دستی است که به فرد کمک می‌کند احساسات خود را بیان و درک کند.
۶. درمان انواع اختلال شخصیت با مداخلات روان شناختی
مداخلات روانشناختی مانند مدیتیشن، آموزش مهارت‌های مدیریت استرس در زندگی، تمرینات تمرکز و تکنیک‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌توانند در بهبود اختلال شخصیت مؤثر باشند. این تکنیک‌ها به فرد کمک می‌کنند تا با آگاهی از تجربه‌ها و الگوهای ذهنی خود، بهبودی در تنظیم هیجان، تمرکز و مدیریت خود را تجربه کند.
مهم است بدانید که هیچ روش درمانی یک راه حل عمومی برای همه افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت نیست. درمان اختلال شخصیت باید بر اساس نوع و شدت اختلال، نیازها و وضعیت فردی هر فرد تعیین شود. همچنین، تمرکز بر کار با یک تیم درمانی متخصص و تعامل مستمر با فرد مبتلا بسیار مهم است.
جمع‌بندی
اختلال شخصیت می‌تواند تأثیر عمیقی بر زندگی فرد مبتلا و روابط او با دیگران داشته باشد. از طریق شناخت درست انواع اختلال شخصیت، علائم اختلال شخصیت و روش‌های درمانی موجود، می‌توان بهبودی و کنترل بهتری برای این اختلالات فراهم کرد. تشخیص صحیح و درمان مناسب از طریق متخصصان روانشناسی و روانپزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان اختلال شخصیت ممکن است شامل درمان دارویی، روان‌درمانی فردی، روان‌درمانی گروهی و درمان خانواده باشد. همچنین، مداخلات دیگری مانند مداخلات هنری و مداخلات روانشناختی مثل مدیتیشن و رسیدن به خودآگاهی نیز ممکن است در فرایند درمان مورد استفاده قرار گیرند.
اهمیت تشخیص و درمان صحیح اختلالات شخصیت از طریق تیم درمانی متخصص و تعامل مستمر با فرد مبتلا نمی‌تواند تأکید کافی داشته باشد. تلاش برای بهبودی و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اختلال شخصیت با استفاده از روش‌های درمانی موثر و حمایت مناسب، امری قابل دستیابی است. گروه تسهیلگران با ارائه دورههای مناسب و کتابهای صوتی مرتبط در این راه به شما کمک خواهد کرد. می توانید از طریق صفحه دریافت مشاوره با مشاوران ما در ارتباط باشید.
