بر اساس تصور غلط در بین مردم تفکر انتقادی را تفکر عیب‌جویانه می‌پندارند درحالی‌که این تفکر نقادانه نیست و از زمان فیلسوفان دوران باستان مانند: افلاطون و سقراط مطرح بوده است. این تفکر کمک می‌کند تا بر اساس داده‌ها و حقایق موجود به درک درستی از موقعیت رسیده و بتوان راه‌حل مناسبی یافت. تجزیه‌وتحلیل درست اطلاعات منجر به قضاوت درست می‌شود. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی به کمک انسان‌ها می‌آید تا با تصمیم‌گیری صحیح به موفقیت و شادی دست پیدا کنند. این مهارت باعث جداسازی فرضیات از واقعیت و تصمیم‌گیری آگاهانه می‌شود.
کاربرد تفکر انتقادی را می‌توان در زندگی و کار، در مسائل جزئی و کلان دنیا دید. باتکیه‌بر تفکر و اندیشه می‌توان چشم‌انداز روشنی را ترسیم کرد و با افزایش قدرت تجزیه‌وتحلیل راه‌های خروج از مشکلات را یافت. اهمیت تفکر انتقادی در زندگی افراد هنگام مواجه با چالش‌ها و بمباران اطلاعات پر رنگ می‌شود. برای رسیدن به بهترین تصمیم باید قدرت تحلیل قوی وجود داشته باشد. وب‌سایت تسهیلگران با ارائه خدمات مشاوره و کتب روان‌شناسی رسیدن به رشد فردی و رسیدن به زندگی سالم‌تر را هموار کرده است.
آشنایی با تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی
تصمیماتی که در زندگی گرفته می‌شود نقش مؤثری بر روند زندگی دارند. تفکر نقادانه یا تفکر انتقادی به معنای ایرادگرفتن و عیب‌جویی نیست؛ بلکه منظور تفکری بر پایه واقعیات و استدلال منطقی برای رسیدن به نتیجه صحیح است. در جوامع امروزی به دلیل فراوانی داده‌ها تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی برای تفکیک واقعیت از فرضیات و رسیدن به قضاوت و ارزیابی صحیح اهمیت پیدا می‌کند. این تفکر اصلاحی یک روش تفکر است در یک‌زمان خاص و در یک موقعیت خاص.
کاربرد تفکر انتقادی در مسائل سخت و پیچیده است که آن را به بخش‌های کوچک و قابل‌مدیریت تقسیم می‌کند تا بتوان به تصمیم و استدلال صحیح رسید. این تفکر موجب خلاقیت و نوآوری و تصمیمات آگاهانه می‌شود. رسیدن به موفقیت در همه بخش‌های زندگی با تفکر نقادانه میسر می‌شود. این مهارت با تکرار و تمرین مداوم به دست می‌آید. رسیدن به تفکر انتقادی در شش مرحله امکان‌پذیر است که شامل: دانش، درک مسئله، کاربرد، تجزیه‌وتحلیل، تلفیق و اقدام می‌شود.
اهمیت تفکر انتقادی در زندگی افراد
در دنیای پر از اطلاعات و داده امروزی برای تمایز بین شواهد و نظریات و جداسازی واقعیت از فرضیه تفکر انتقادی اهمیت پیدا می‌کند. درک و فهم مسائل منجر به شهامت در تصمیم گیری و کم شدن مقاومت در پذیرش اطلاعات جدید می‌شود. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی برای حل مشکلات، احساسات و فرضیات را دخیل نمی‌کند و بر اساس واقعیت به نتیجه می‌رسد. این مهارت برای زندگی است نه فقط برای یادگیری. از دیگر مواردی که تفکر انتقادی را مهم می‌کند به نکات زیر می‌توان اشاره کرد:
۱. حل مسئله
با وجود تفکر انتقادی می‌توان مسائل و مشکلات بزرگ و پیچیده را به قسمت‌های کوچک تبدیل کرد و سپس با پردازش صحیح هر بخش به تصمیم درست رسید. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی باعث برطرف‌شدن مشکلات به روش درست، کم‌شدن استرس و افزایش قدرت مدیریت چالش‌ها می‌شود. با داشتن این مهارت دیگر نگرانی برای اتفاقات پیش رو بی‌معنی است و برای هر مشکی درست‌ترین راه‌حل پیدا خواهد شد.
۲. خلاقیت و نوآوری
فکرکردن بر روی یک مسئله، تجزیه‌وتحلیل آن منجر به یافتن راه‌حل‌های جدید و مختلف می‌شود. این مهارت باعث تقویت مغز و پیداکردن ایده‌های نو می‌شود. به چالش کشیدن روش‌های تثبیت شده تفکر و جستجوی ارتباطات جدید در تفکر نقادانه باعث شکوفایی و نوآوری ذهن می‌شود.
۳. تقویت قدرت تصمیم گیری و بیان مسئله
در تفکر انتقادی مسائل به‌صورت جزئی تحلیل می‌شوند همین امر بیان مسئله را آسان می‌کند و توضیح‌دادن در مورد آن برای دیگران قابل‌فهم‌تر است. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی منجر به تصمیم‌گیری آگاهانه می‌شود. ارزیابی‌کردن همه جوانب و گزینه‌ها، رسیدن به اطلاعات واقعی و درنظرگرفتن دیدگاه‌های متفاوت باعث می‌شود تصمیمات همسو با ارزش‌ها و اهداف اتخاذ شود و شخص بر نظر خود مصمم باشد.
۴. شناخت بهتر خود
تفکر انتقادی، توجه‌کردن به همه اطلاعات واقعی، تلاش برای یافتن راه‌حل مشکلات همگی باعث می‌شوند فرد مستقل‌تر و دقیق‌تر اهداف خود در زندگی را مشخص کند و در جهت این اهداف تصمیم‌گیری کند. در تفکر نقادانه شخص خود را ارزیابی می‌کند و با تحلیل خود می‌فهمد از زندگی چه می‌خواهد و چطور برای رسیدن به اهداف باید تصمیم بگیرد.
فواید و کاربرد تفکر انتقادی
تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی بسیار مهم و تأثیرگذار است. اهمیت این مهارت در همه بخش‌های زندگی خود را نشان می‌دهد و فقط مختص یک‌رشته یا حرفه نیست. با تفکر انتقادی می‌توان همه افکار و نظریات را شنید و هیچ مقاومتی برای حفظ افکار قدیمی وجود ندارد، ذهن آگاه می‌شود و در برخورد با چالش‌ها ایده‌های جدید ارائه می‌دهد. بیشترین کاربرد تفکر انتقادی و نقش آن در زندگی عبارت است از:
۱. فروتنی و نگاه همدلانه
افرادی که دارای تفکر انتقادی هستند با استفاده از قوه تخیل خود را جای دیگران می‌گذارند و از دید آن‌ها به مسائل نگاه می‌کنند همین امر موجب می‌شود بر نظر خود پافشاری نکنند و نسبت به نظرات دیگران خشک و غیرمنطقی نباشند. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی باعث می‌شود افراد نقص و ناآگاهی خود را بپذیرند و محدودیت دانش خود را نسبت به جهان قبول دارند. این فروتنی و پذیرش منجر به تلاش برای پرورش ذهن و افزایش دانش می‌شود.
۲. پیشرفت شغلی با تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی
مهم‌ترین مؤلفه برای پیشرفت شغلی داشتن تفکر نقادانه است. فرقی ندارد چه شغلی باشد وکیل یا پزشک، دانشمند یا خبرنگار هر حرفه‌ای که باشد دارابودن این مهارت باعث نفوذ بیشتر فرد نسبت به سایرین می‌شود. تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی رسیدن به هدف زندگی و تصمیم‌گیری درست را به دنبال دارد و در حیطه کار موجب تحلیل داده و تصمیم ماهرانه در مشکلات می‌شود. افراد شاغلی که این مهارت را دارند دانا محسوب شده و با ارزیابی صحیح اطلاعات، روابط و رفتار اشخاص دیگر تصمیم عاقلانه‌تری اتخاذ می‌کنند و در هنگام تنش و اختلاف موفق‌تر عمل می‌کنند.
۳. تقویت مهارت رهبری
یک رهبر برای سازماندهی و هدایت تیم خود نیاز به تفکر انتقادی دارد. مدیر نقاط ضعف و قوت افراد خود را به‌خوبی درک می‌کند، همه افکار و اطلاعات را در جهت بهترشدن شرکت می‌پذیرد و در نهایت در جهت رسیدن به هدف مجموعه تصمیم‌گیری می‌کند. برای رهبری صحیح و الگوسازی سالم نیاز به تفکر انتقادی در مجموعه است تا در یک سرمایه‌گذاری مطمئن به موفقیت و بهره‌وری رسید.
۴. مدیریت استرس
با نهادینه‌کردن تفکر انتقادی در وجود هنگام تصمیم‌گیری استدلال‌های عقلی قوی‌تر می‌شوند و احساسات کنار می‌رود و موجب مدیریت استرس می‌شود. با تمرین و تکرار این مهارت اصلاحی در شرایط حساس منطق جایگزین احساسات می‌شود. افرادی که از تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی برخوردار هستند نسبت به دیگران سالم‌تر هستند، آرامش بیشتر دارند و تصمیمات عاقلانه‌تر می‌گیرند.
۵. استقلال
به دلیل تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی اعتمادبه‌نفس بالا می‌رود و استقلال در تصمیم‌گیری حاصل می‌شود. در این تفکر فرد توانایی‌های خود را می‌شناسد و آن‌ها را تقویت می‌کند و در مواجه با مسائل همه جوانب آن را می‌سنجد و سپس تصمیم‌گیری می‌کند. تمرکز بیشتر بر روی واقعیت‌ها، دوری از تصمیمات احساسی، تواضع و جلوگیری از غرور و خودبینی و تقویت مهارت‌ها همگی منجر به استقلال ذهنی می‌شوند.
فواید و کاربرد تفکر انتقادی بسیار زیاد است و همه بعدهای زندگی را شامل می‌شود. این مهارت زندگی فردی، اجتماعی، شغل، روابط و… را در بر می‌گیرد. با داشتن تفکر نقادانه به استقلال فکری و ذهنی، اعتمادبه‌نفس، شادی، فضیلت اخلاقی، مشارکت بهتر در بحث‌های گروهی، استدلال‌های خلاقانه، تواضع، تصمیمات تیمی بهتر، روابط بهتر و بهبود مهارت مسئله می‌توان رسید.
جمع‌بندی
در تفکر انتقادی یا تفکر نقادانه فرد با بررسی اطلاعات و واقعیت‌ها تصمیمی درست و آگاهانه می‌گیرد. این مهارت را باید تمرین و تکرار برای همه مراحل زندگی به دست آورد. داشتن تفکر انتقادی در زندگی اجتماعی منجر به افزایش اعتمادبه‌نفس، بهبود روابط و تصمیم‌گیری عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی می‌شود. این تفکر اصلاحی مقاومت برای پافشاری بر دیدگاه‌های گذشته را از بین می‌برد. ک
اربرد تفکر انتقادی فقط محدود به زندگی فردی نمی‌شود و سایر بخش‌های زندگی مانند کار، روابط اجتماعی و روابط دوستانه را نیز در برمی‌گیرد. پیشرفت شغلی، تقویت مهارت رهبری بامهارت نقادانه حاصل می‌شود. اهمیت تفکر انتقادی در زندگی افراد این است که با تحلیل داده‌ها و تفکر بر اساس منطق فرد به شناخت از خود می‌رسد و در جهت بهبود توانایی‌های خود تلاش می‌کند. تسهیلگران مجموعه‌ای است باهدف خودشناسی و خودآگاهی که شما را برای رسیدن به زندگی سالم و موفق کمک می‌کند. شما می‌توانید با دریافت مشاوره از این خدمات بهره ببرید.
