استرس و مدیریت استرس در زندگی که تقریباً همه بارها در زندگی تجربه می‌نماییم رابطه تنگاتنگی با زندگی روزمره بشر پیدا کرده است. به همین دلیل تکنیک های کنترل استرس اهمیت بسیاری دارد. باید گفت که روند سریع زندگی شهری و ماشینی‌شدن زندگی‌ها بشر را به سمتی هدایت کرده که چاره‌ای جز رویارویی با این فشارها ندارد.
نقش استرس در زندگی شخصی موجب شده علاوه بر تأثیرات روحی، اثرات سویی نیز بر جسم و عملکرد اندام‌های بدن گذارد. لازم است حتماً مدیریت شود؛ زیرا که عدم کنترل استرس قطعاً عواقب خطرناک بسیاری برای فرد به دنبال دارد. حتی در مواردی ممکن است سبب ایجاد بیماری‌هایی مانند سرطان و دیابت شود. اگر از استرس و فشار روانی رنج می‌برید و به دنبال تکنیک‌هایی جهت کنترل استرس هستید تا انتهای این مقاله از مجموعه تسهیلگران همراه ما باشید.
استرس چیست؟
برای تعریف استرس شاید بتوان گفت که استرس واکنش بدن به هر تغییری است که نیاز به تنظیم یا پاسخ داشته باشد. در واقع بدن نسبت به تغییرات به‌صورت جسمی، روحی و عاطفی واکنش نشان می‌دهد. باید گفت که منشأ استرس می‌تواند محیط، بدن و افکار ما باشد که هم تغییرات منفی مثل مواجه‌شدن با چالش‌های ادامه‌دار و هم تغییرات مثبت زندگی ما را مثل گرفتن ترفیع، تولد فرزند و… را شامل می‌شود.
لازم به ذکر است که استرس مزمن می‌تواند سیستم دفاعی بدن را مختل نماید و منجر به علائمی مانند سردرد، سوءهاضمه یا علائم رفلاکس معده، افزایش یا کاهش اشتها و وزن، خستگی، مشکلات خواب، افسردگی و… شود. لازم است تا قبل از این که استرس لطمه جدی به زندگی شما وارد کند راه‌های مدیریت استرس در زندگی را یاد بگیرید و آن را مدیریت نمایید.
تکنیک های کنترل استرس
همان گونه که بیان شد استرس مفهومی نسبی از واکنش‌های ذهن و بدن هر فرد در مقابله با چالش‌ها است. این امر به دلیل ناتوانی روحی و جسمی افراد در رویارویی با موقعیت‌های متفاوت نشات می‌گیرد. نمونه بارز این مسئله مشکلات متعددی است که در محیط کار با آن مواجه هستیم. امروزه شاهدیم که واکنش بعضی افراد به هر چالشی سبب بروز بیماری‌های ناشناخته و یا رفتارهای آنی مثل خشم، نگرانی، ترس و دوری از اجتماع می‌شود؛ اما باید گفت که وجود استرس در درون هر یک از ما همیشه با نکات منفی همراه نبوده و نیست.
در برخی اوقات حضور این احساس به‌عنوان محرکی جهت رشد و توسعه فردی و اجتماعی انسان خواهد بود. در ادامه برای آشنایی با مضرات استرس و یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس در زندگی به بررسی تکنیک های کنترل استرس و اضطراب در زندگی فردی و شغلی پرداخته شده است.
۱. خودتان را بهتر بشناسید
در بسیاری از مواقع استرس ناشی از عدم شناخت هر فرد نسبت به رفتارش و عدم ذهن آگاهی در زندگی افراد است. شما با کشف و شناخت خودتان در می‌یابید که چه شیوه‌ای به رشد و بهبود زندگی‌تان کمک خواهد کرد و می‌توانید قادر به مدیریت استرس در زندگی خود باشید. پس باید گفت هرچه به ژرفای وجود خود پی ببرید، ساحل آرام‌تری را تجربه خواهید نمود. سعی کنید گاهی با خودتان خلوت کنید و آگاهانه با درونتان صحبت نمایید. همچنین به حرف‌های ناگفته‌ای که در ذهن و دل دارید گوش فرادهید و برای خود وقت بیشتری بگذارید.
۲. مدیریت استرس در زندگی با تغییر سبک زندگی خود
یکی از تکنیک های کنترل استرس این است که سبک زندگی خود را تغییر دهید. باید بپذیریم که سبک زندگی هر شخصی مانند ویترینی از عادات و رفتار او است. در واقع ما تمام آنچه هستیم که فکر می‌کنیم، می‌پوشیم و می‌خوریم. تلاش کنید آراسته و خوشبو باشید تا حال بهتری پیدا کنید و قادر به مدیریت استرس در زندگی خود باشید. همه این عادات هم ناشی از جهان‌بینی ما به زندگی است.
۳. برنامه ریزی شخصی خود را داشته باشید
بسیاری از اهداف بزرگ تا وقتی که به برنامه‌های کوچک‌تر تقسیم نشده‌اند شاید دست‌نیافتنی به نظر می‌آیند. با مدیریت زمان و تقسیم‌بندی هر کدام از این اهداف خود، به کارهای قابل‌انجام به مغزتان پاداش دهید. در حقیقت می‌توان گفت که موفقیت‌های کوچک پلکان صعود به سمت رؤیاهای بزرگ خواهند بود؛ پس یکی از تکنیک های کنترل استرس و مدیریت استرس در زندگی به بهترین نحو این است که برنامه‌ریزی شخصی برای خود داشته باشید.
۴. نقش خواب در کاهش استرس
خواب کافی در واقع عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد و ترشح هورمون‌ها را تنظیم می‌کند. با خواب کافی در زمان مقرر روزانه راندمان شما در طول روز افزایش پیدا خواهد کرد. به‌طورکلی می‌توان گفت افرادی که عموماً خواب ناکافی در طول شبانه‌روز دارند به‌مرورزمان دچار اختلالات هورمونی، افزایش یا کاهش وزن، افسردگی و مشکلات مشابه می‌شوند و نمی‌توانند به نحو درستی مدیریت استرس در زندگی خود داشته باشند.
۵. آداب غذایی خود را اصلاح کنید
یکی از تکنیک های کنترل استرس در زندگی رژیم غذایی شما است؛ زیرا رابطه مستقیمی با سلامت روح و روان شما خواهد داشت. طبق تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان استفاده بیش از حد از انواع قند و شکر، روغن و چربی‌های مضر و غذاهای آماده و فراوری‌شده سبب افزایش ضربان قلب، فشارخون و استرس می‌شوند. از طرفی مصرف مواد مغذی و ویتامین لازم برای بدن نقش مهمی در بهبود خلق‌وخوی افراد خواهد داشت.
توصیه می‌شود برای کمک به‌سلامتی خود از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های مضر و دارای کافئین خودداری کنید. استفاده از غذاهای گیاهی، حبوبات، غلات و مکمل‌های غذایی به آرامش سیستم عصبی و کاهش اضطراب شما کمک بسیاری می‌کنند. همچنین سبب می‌شود مدیریت استرس در زندگی را به نحو بهتری انجام دهید.
۶. برای مدیریت استرس در زندگی ورزش کنید
ورزش به‌عنوان سرچشمه نشاط بدن و عاملی برای سلامتی یکی از تکنیک های کنترل استرس در زندگی است. نرمش‌های ساده در طی روز و به شکل منظم نقش بسیار مهمی در تقویت عضلات بدن و ذهن شما خواهند داشت. سعی کنید برای مدت‌زمان کوتاهی در روز ورزش نمایید تا ضربان قلب خود را افزایش دهید و آدرنالین بیشتری در بدن شما ترشح شود.
۷. تنبلی نکنید
تعلل در انجام هر کاری قطعاً شما را از نیل به درجات موفقیت دور می‌کند. به هر میزان که اقدامی را به تعویق بیندازید به همان میزان نیازمند زمانی جهت جبران خواهید بود. این موضوع نتیجه‌ای جز شروع استرس و عوارض ناشی از آن برای شما نخواهد داشت.
جهت جلوگیری از این امر و مدیریت استرس در زندگی خود فهرستی از کارهای روزانه، هفتگی و ماهانه خود تهیه نمایید. روی کارهایی که لازم است انجام دهید تمرکز نمایید و در انتهای هر مرحله به خودتان پاداش دهید. با انجام این کارها یکی از تکنیک های کنترل استرس را بدون این که متوجه شوید در زندگی خود پیاده کرده‌اید.
۸. تکنیک های کنترل استرس؛ به حداقل رساندن استفاده از فناوری
به‌طورکلی می‌توان گفت تماشای تلویزیون، استفاده از گوشی هوشمند و تبلت، بازی‌های رایانه‌ای و حتی ابزار و وسایلی که به لطف پیشرفت علم اختراع شده‌اند همگی سبب کاهش بهره‌‌وری جسم و ذهن انسان می‌شوند. عدم تحرک، خواب نامناسب، بروز افسردگی، اختلالات روان، افزایش وزن و… از جمله این عوامل هستند. توصیه می‌شود جهت استفاده از هریک از این ابزار برای خود قانونی تعیین نمایید.
برای مثال در ابتدای صبح و قبل از خواب، تماشای تلویزیون و کار با گوشی هوشمند را ممنوع کنید. سعی کنید بیشتر کتاب بخوانید و برای انجام برخی امور به روش سنتی عمل نمایید. برخی اوقات به‌جای استفاده از ماشین، مسیرهای کوتاهی را پیاده‌روی نمایید. رعایت همین نکات ساده شما را یک‌قدم از تنش و اضطراب دور کرده و به شما برای مدیریت استرس در زندگی کمک خواهند کرد.
۹. برای کنترل استرس نه گفتن را یاد بگیرید
یکی از تکنیک های کنترل استرس و موفقیت در زندگی این است که با خودتان صادق باشید. برخی مواقع جهت جلوگیری از ناراحتی اطرافیان در محل کار و زندگی شخصی مجبور به انجام کارهایی هستید که عمیقاً به آن تمایلی ندارید. در واقع باید گفت که نتیجه هر اجباری قطعاً خوشایند نخواهد بود؛ پس برای حال خوب خودتان تلاش کنید. از همین حالا تمرین به نه گفتن را شروع نمایید تا به بهترین نحو بتوانید مدیریت استرس در زندگی داشته باشید.
۱۰. مدیریت استرس در زندگی با یافتن شغل مورد علاقه خود
در انتهای هر یک از نکات باز هم به مهم‌ترین اصل و عامل جهت کاهش و مدیریت استرس در زندگی برمی‌خوریم. در واقع خودشناسی و آگاهی از مهارت‌ها و علایق شخصی یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای هر انسانی است. قطعاً شما با شناخت کافی از خود می‌توانید رشته تحصیلی، شغل مناسب و محیط کار ایده‌ال خود را به دست آورید. در ادامه این مسیر و با اجرای تکنیک های کنترل استرس میز کار شما، برنامه‌های روزانه، اجتماعات و محیط‌هایی که در آن حضور دارید منطبق با روحیات شما ساخته خواهند شد.
جمع‌بندی
همان‌طور که بیان شد استرس و اضطراب یکی از مهم‌ترین چالش‌های عصر حاضر است. همان گونه که می‌دانید استرس احساسی پیچیده برگرفته از عوامل بیرونی و درونی افراد است. با نگاهی به دو جنبه مثبت و منفی این موضوع مزایا و معایب بسیاری نمایان می‌شود؛ اما در ابعادی بزرگ‌تر استرس در زندگی فردی و شغلی افراد فقط از جنبه منفی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین علت شناخت تکنیک های کنترل استرس و مدیریت استرس در زندگی برای بسیاری اهمیت زیادی دارد.
نقش استرس در زندگی شخصی موجب شده است که عموماً مضرات استرس روی کیفیت زندگی افراد تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد. برای شناخت تکنیک های بیشتر جهت کنترل استرس و فشارهای روانی در زندگی می‌توانید از طریق صفحه دریافت مشاوره در وب سایت تسهیلگران و با ارسال فرم درخواست مشاوره با کارشناسان و مشاوران ما در در ارتباط باشید.
